Saaradaa Bhaarati
02—01—2021; శనివారము. ॐ మనం నాలుగవది అయిన వేదచక్రం పూర్తిచేసుకున్నాం. అంటే ఇరవైనాలుగు మేళకర్త లేక జనక రాగాలు పరిచయం చేసుకుని, వాటినుండి ఏర్పడిన ప్రధాన జన్యరాగాలు, ఆయారాగాలలో కూర్చబడిన ప్రధానకృతులు తెలుసుకున్నాం. ఇప్పుడు ఐదవ చక్రమైన బాణచక్రం లో ఉన్న ఆరు మేళకర్త/జనక రాగాలు, వాటినుండి...
26—12—2020; శనివారము. ॐ తరువాత, 23—వ మేళకర్తరాగం–గౌరీమనోహరి. ఈ రాగం 4వ చక్రమైన వేదచక్రం లో 5వ రాగం. అందువలన ఈ రాగం సంపూర్ణ–సంపూర్ణ రాగం. ఈ రాగంలో స్వరావళి ఈ విధంగా ఉంటుంది:— ఆధార స-చతుశ్శ్రుతి రి-సాధారణ గ-శుద్ధ మ-ప-చతుశ్శ్రుతి ధ-కాకలి ని-తారా షడ్జం(స) అనే...
19—12—2020; శనివారం. ॐ 22వ జనకరాగం—ఖరహరప్రియ ఎంత జనాదరణ, ప్రసిద్ధి కలిగిన రాగమో ఆ రాగజన్యరాగమైన మధ్యమావతి కూడా అంతటి మహాప్రశస్తి కలిగిన రాగమే అని గ్రహించాం! ఇప్పుడు, ఖరహరప్రియరాగం యొక్క వర్గీకరణకి చెంది, మూర్తిత్రయంవారిచేత, ఇతరులచేత ప్రయోగసౌభాగ్యం పొందిన ప్రధాన రాగాలు పరికిద్దాం! ముందు త్యాగయ్యగారు...
12—12—2020; శనివారం. సంగీతమూర్తిత్రయంలో త్యాగరాజస్వామివారి తరువాత ముద్దు(త్తు)స్వామి దీక్షితులవారు మధ్యమావతిరాగం లో రచించిన కృతులనిగురించి తెలుసుకుందాం! ధర్మసంవర్ధని! దనుజసంమర్దని! ధరాధరాత్మజే! అజే! దయయా మాం పాహి పాహి (రూపకం);మహాత్రిపురసుందరి! మామవ! జగదీశ్వరి! (రూపకతాళం);పన్నగశయన! పద్మనాభ! పరిపాలయ మాం పఙ్కజనాభ! (ఆదితాళం);శ్రీరాజరాజేశ్వరీ! త్రిపురసుందరీ! లలితా భట్టారికాం – భజేsహం...
05—12—2020; శనివారము. 22వ జనకరాగం ఖరహరప్రియ కి చెందిన మహారాగం అనదగ్గది మధ్యమావతి రాగం. ఇది ఔఢవ—ఔఢవ రాగం. అంటే ఆరోహణలో ఐదు స్వరాలు, అవరోహణలో ఐదుస్వరాలు ఉంటాయి. రెండింటిలోను గాంధారం – ధైవతం వర్జ్యస్వరాలు. షడ్జం—చతుశ్శ్రుతి రిషభం—శుద్ధమధ్యమం—పంచమం—కైశికి నిషాదం మధ్యమావతిరాగం లోని స్వరాలు. ఇది ఉపాంగరాగం....
28—11—2020; శనివారము. 22వ జనకరాగం అయిన ఖరహరప్రియ నుండి జన్యరాగం దర్బారు గురించి, దర్బారు రాగ కృతులు గురించి చర్చించుకున్నాం. ఇప్పుడు మరొక జన్యరాగం ఐన దేవమనోహరి లో త్యాగరాజస్వామివారు కూర్చిన ఎవరికై యవతారమెత్తితివో (చాపుతాళం); కన్నతండ్రి! నా పై కరుణ మానకే, గాసి తాళనే (దేశాదితాళం);...
21—11—2020; శనివారం. ఈ వారం కూడా 22~జనకరాగం~ఖరహరప్రియ నుండి జన్యరాగాల పరిచయం కొనసాగిస్తున్నాం! జయనారాయణి రాగం/ఆదితాళం లోకూర్చబడిన మనవిని వినుమా! మరవ సమయమా! అనే కృతి జనప్రియమైనదే! జయమనోహరి రాగంలో నీ భక్తిభాగ్యసుధానిధి—రూపకతాళం లోని కృతి అరుదుగా వింటాం! ఇదే రాగంలో, ఆదితాళంలో రచించబడిన కృతి యజ్ఞాదులు...
07—11—2020; శనివారము. 22 వ జనకరాగం—ఖరహరప్రియ నుండి జన్యరాగాలని అకారాదిగా పరికిస్తే వచ్చే మొట్టమొదటి రాగం మహామధురమైన ఆభోగి రాగం. ఈ ఆభోగిరాగంలో త్యాగయ్యగారు—నన్ను బ్రోవ నీకింత తామసమా! నా పై నేరమేమి? బల్కుమా! (దేశాదితాళం); మనసు నిల్ప శక్తి లేకపోతే (ఆదితాళం); నీలకంఠ! నిరంజన! (రూపకతాళం)...
07—11—2020; శనివారము. ఇప్పుడు 22—వ మేళకర్త రాగం అయిన ఖరహరప్రియ రాగం గురించి సంక్షిప్తంగా తెలుసుకుందాం! జనకరాగం ఐన ఖరహరప్రియ—వేదచక్రం లోని నాలుగవరాగం. దీనిలోని స్వరక్రమం యిది:— ఆధార స-చతుశ్శ్రుతి రి-సాధారణ గ-శుద్ధ మ-ప-చతుశ్శ్రుతి ధ-కైశికి ని-పై స ఆరోహణ—అవరోహణ లలో ఇవే స్వరాలు ఉంటాయి. అందువలన...
31—10—2020; శనివారము. సంక్షిప్తంగా 20—వ మేళకర్తరాగం ఆ పైన ఆ జనకరాగం నుండి జన్యరాగాలు అయినవాటిలో ప్రధానమైన కొన్ని రాగాలని, ఆ రాగాలలో కూర్చబడిన కొన్ని ముఖ్యకృతులని గురించి తెలుసుకున్నాం. ఈ వారం 21—వ మేళకర్తరాగం ఐన కీరవాణి గురించి ఇప్పుడు పరిచయం చేసుకుందాం! కీరవాణి నాలుగవదైన...
