26—06—2021; శనివారం. ॐ 29వ మేళకర్త అయిన “ధీరశంకరాభరణరాగం” యొక్క జన్యరాగంగా వర్గీకరించబడిన మహామనోహరమైన ఒక గొప్పరాగం “ఆరభి రాగం”. ఇది “ఘనరాగాలు” గా సుప్రసిద్ధమైన రాగాలలో అద్భుతమైన మనోరంజక సంచారాలు కలిగిన మహనీయరాగం. “ఆరభి రాగం” ఔడవ — సంపూర్ణ రాగం. ఆరోహణలో గాంధారం(గ) —...

19—06—2021; శనివారం. ॐ 29వ మేళకర్త అయిన “ధీరశంకరాభరణరాగం” యొక్క బాగా ప్రచారంలో ఉన్న కొన్ని ప్రధానజన్యరాగాల సంక్షిప్తపరిచయం చేసుకుందాం! మొదటగా “అఠాణ రాగం” పరిచయం చేసుకుందాం! ఇది ఔడవ — వక్ర సంపూర్ణరాగం. గ—ధ స్వరాలు ఆరోహణలో వర్జ్యస్వరాలు. (“గ” వర్జ్యస్వరంగా షాడవ ఆరోహణతో కూడా...

12—06—2021; శనివారం. ॐ శంకరాభరణం రాగంలో శ్యామాశాస్త్రిగారి రచనల ఎత్తుగడలు ఇప్పుడు పరిచయం చేసుకుందాం:— “దేవి! మీననేత్రి! బ్రోవ — రావె! దయచేయవె! బ్రోవరావమ్మా! ॥దేవి!॥ (ఆదితాళం); సరోజదళనేత్రి! హిమగిరిపుత్రి! నీ పదాంబుజములే — సదా నమ్మినానమ్మా! శుభమిమ్మా! శ్రీమీనాక్షమ్మా! ॥సరోజదళనేత్రి!॥ (ఆదితాళం); నన్ను కరుణించి బ్రోవు...

05—06—2021; శనివారం ॐ శంకరాభరణ రాగంలో భద్రాచల రామదాసుగారి కీర్తనలు ఇప్పుడు తెలుసుకుందాం:— “ఇతరములెరుగనయ్యా, నా గతి నీవే రామయ్యా! — సతతము సీతాపతి నీవే యని, మతి నమ్మితి, సద్గతి చెందింపుము ॥ఇతరములెరుగనయ్యా॥ (ఏకతాళం); రక్షింపవిది యేమో రాచకార్యము పుట్టె, రామచంద్రా! — నన్ను రక్షింపకున్నను...

29—05—2021; శనివారము. ॐ త్యాగరాజస్వామివారు 29వ మేళకర్త రాగజన్యమైన శంకరాభరణరాగంలో అనేక లోకోత్తర కృతులని రచంచేరు. వాటి పల్లవిలని ఇప్పుడు పరిచయం చేసుకుందాం:— “ఈవరకు జూచినది చాలదా — యింక నా రీతియా ॥ఈవరకు॥ (ఆదితాళం); ఎదుట నిలిచితే నీదుసొమ్ము లేమి పోవురా? ॥ఎదుట॥ (ఆదితాళం); ఎందు...

22—05—2021; శనివారము. ॐ 29వ మేళకర్త అయిన “ధీరశంకరాభరణ రాగ జన్యమైన శంకరాభరణరాగం” ఆరోహణలో సప్తస్వరాలు, అవరోహణలో సప్తస్వరాలు కలిగిన “సంపూర్ణ—సంపూర్ణ” రాగం. ఈ రాగంలో — “షడ్జం ~ చతుశ్శ్రుతి రిషభం ~ అన్తర గాంధారం ~ శుద్ధ మధ్యమం ~ పఞ్చమం ~ చతుశ్శ్రుతి...

15—05—2021; శనివారం. ॐ “నేను పడుతున్న ఆ యాతనని, వేదికపై గానం చేస్తున్న పెద్దాయన గమనించేరు అనుకుంటాను. అంతవరకు సభని అంతటిని, అన్నివైపులనుంచీ చూచే ఆయన తమాషాగా దరహాసంచేస్తూ నా వైపు తదేకంగా చూస్తూ, తాము అప్పటి వరకు పాడుతున్న పాట ఐపోవడంవలన, ఏదో రాగం అందుకుని,...

8—5—20201; శనివారం ॐ (ఈ వృత్తాంతం జరిగే సమయానికి మా చిన్నాన్నగారికి సుమారు 28 సంవత్సరాల వయస్సు ఉండి ఉంటుందని చెప్పేను కదా! ఇంక, వారిగురించి సంక్షిప్తపరిచయం చేసుకుందాం! వారు కాళిదాసు రచించిన “మేఘసందేశమ్॥” సంస్కృతకావ్యకథకి పూర్వరంగమైన మూలకథని తెలుగులో “హేమమాలి” అనే పద్యకావ్యంగా విరచించి బుధజన...

01—05—02021; శనివారం ॐ మనం ఐదవది ఐన బాణచక్రం లోని నాలుగవ మేళకర్త అంటే మొత్తంమీద 28వ మేళకర్త ఐన హరికాంభోజిరాగం, ఆ రాగంయొక్క కొన్ని ముఖ్యజన్యరాగాలు గురించి సంక్షిప్త పరిచయం, ఇతర విశేషాలు తెలుసుకున్నాం. ఇప్పుడు బాణచక్రంలోని ఐదవ మేళకర్తరాగం లేక మొత్తంమీద, “కటపయాది సంకేత...

24—4—2021; శనివారం. ॐ హరికాంభోజికి తరువాయి జన్యరాగం సరస్వతీమనోహరి రాగం. ఈ రాగంలో త్యాగరాజస్వామి “ఎంత వేడుకొందు రాఘవా! ~ పంతమేలరా? ఓ రాఘవా! (దేశాదితాళం)” అనే ఒక కృతిని రచించేరు. దీక్షితస్వామి “సరస్వతీమనోహరి! శంకరి! సదానందలహరి! గౌరి! శంకరి! ॥సరస్వతీమనోహరి॥ (ఆదితాళం)” అనే ఒక కృతిని...