Category: Saahityamu-Souhityamu

7

సాహిత్యము—సౌహిత్యము~64 : చింతన

ఐంశ్రీశారదాపరదేవతాయై నమోనమః| 04—08—2018; శనివారము| “శ్రీశారదాంబికా దయాచంద్రికా”| “సాహిత్యము—సౌహిత్యము ~ 64″| “చింతన”| “శ్రీమద్భగవద్గీత“లో అర్జునుడు శ్రీకృష్ణభగవానులవారిని ఉద్దేశించి ఇలాగ అడుగుతాడు:— “కేషు కేషు చ భావేషు చిన్త్యోsసి భగవన్ ! మయా?” “ఓ కృష్ణపరమాత్మా! ఎటువంటి భావనలద్వారా నేను నీగురించిన ‘చింతన’ని చేయడానికి నేను అర్హుడిని?” అర్జునుడు అడిగిన...

2

సాహిత్యము—సౌహిత్యము~63 : భారతీయ కళలు — శాస్త్రములు

ఐంశ్రీశారదాపరదేవతాయై నమోనమః| 28—07—2018; శనివారము| “శ్రీశారదాంబికా దయాచంద్రికా”| “సాహిత్యము—సౌహిత్యము ~ 63″| “భారతీయ కళలు — శాస్త్రములు“| సాహిత్యం, సంగీతం, చిత్రకళ, శిల్పం, నృత్యం, నాటకం మొదలైనవాటిని మన పెద్దలు మహనీయమైన కళలుగా వర్ణించేరు. శ్రీలలితాంబికాదేవికి, “చతుష్షష్టి కళామయీ” అనే ఒక నామం “శ్రీలలితాసహస్రనామాలు“లో ఉంది. అది 236వ నామం. అలాగే...

5

సాహిత్యము—సౌహిత్యము~62 : కోప ఉపశమనము — సాధకజన ప్రయత్నము

ఐంశ్రీశారదాపరదేవతాయై నమోనమః|| 21—07—2018; శనివారము| శ్రీశారదాంబికా దయాచంద్రికా| “సాహిత్యము—సౌహిత్యము ~ 62″| “కోప ఉపశమనము — సాధకజన ప్రయత్నము”| మన ఆర్ష అధ్యాత్మవిద్యకి సంబంధించిన శాస్త్రాలలో అధ్యాత్మవిద్యార్థులకి (1) కామం, (2) క్రోధం, (3) లోభం, (4) మోహం, (5) మదం, (6) మాత్సర్యం —  ఈ ఆరింటిని కలిపి...

4

సాహిత్యము—సౌహిత్యము~61 : వృక్షదేవో భవ

ఐంశ్రీశారదాపరదేవతాయై నమోనమః| 14—07—2018; శనివారము| శ్రీశారదాంబికా దయాచంద్రికా| “సాహిత్యము—సౌహిత్యము ~ 61″| “వృక్షదేవో భవ”| వృక్షానికి “తరువు” అని ఇంకొక అందమైన పేరువుంది. “తరంతి ఆతపం అనేన ఇతి తరుః” అని శబ్దవ్యుత్పత్తి! “పశుపక్ష్యాది మానవులవరకు అందరు దీనిని ఆశ్రయించి ఎండ తీవ్రతని తప్పించుకుంటారు” అని తరుశబ్దానికి విపులభావం! వృక్షాలు,...

4

సాహిత్యము—సౌహిత్యము~60a : పాపము ~ పుణ్యము

ఐంశ్రీశారదాపరదేవతాయై నమోనమః| 07—07—2018; శనివారము| “శ్రీశారదాంబికా దయాచంద్రికా”| “సాహిత్యము—సౌహిత్యము ~ 60(A)”| “పాపము ~ పుణ్యము”| (ఈ అంశం గతవారం “మంచి – చెడు”కి అనుబంధవ్యాసం) మానవ ప్రపంచంలో లెక్కకి మిక్కుటమైన మతాలు ఉన్నాయి. ఆటవికజాతుల మతాలు (tribal religions) నుంచి మహానాగరికమైన మతాలు (highly sophisticated religions) వరకు ప్రపంచంలోని మతాలన్నీ...

3

సాహిత్యము—సౌహిత్యము~60 : “మంచి—చెడు” / “Good vs. Evil”

ఐంశ్రీశారదాపరదేవతాయై నమోనమః| 30—06—2018; శనివారము| శ్రీశారదాంబికా దయాచంద్రికా| “సాహిత్యము—సౌహిత్యము ~ 60″| “మంచి—చెడు” / “Good vs. Evil”| ఫ్రెంచి నవలాకారుడైన Anatole France, 1889లో, “THAIS” అనే ఒక నవలని వ్రాసి, ప్రకటించేడు. అదే ఇతివృత్తంతో హిందీలో శ్రీ భగవతీచరణవర్మ “చిత్రలేఖ” అనే పేరుతో ఒక గొప్ప నవలని రచించేరు....

6

సాహిత్యము—సౌహిత్యము~59 : “విధి – మానవసంకల్పం” – “Fate vs Free-will”

ఐం శ్రీశారదాపరదేవతాయైనమోనమః| 23—06—2018; శనివారము| శ్రీశారదాంబికా దయాచంద్రికా| “సాహిత్యము—సౌహిత్యము~59″| “విధి – మానవసంకల్పం”| “Fate vs Free-will”| సుప్రసిద్ధ ఆధునిక తెలుగు నాటకం, శ్రీ గురజాడ అప్పారావుగారి “కన్యాశుల్కం“. ఈ నాటకంలో ప్రధాన పాత్ర ఐన గిరీశం, సాక్షాత్తూ దేవుడినికూడా తికమక పెట్టడానికి ఒక యుక్తిని ఉపయోగిస్తాడు. దేవుడు కనబడితే, గిరీశం...

3

సాహిత్యము-సౌహిత్యము – 58 : సర్వభూతనివాసోsసి వాసుదేవ! నమోsస్తు తే

ఐం శ్రీశారదాపరదేవతాయై నమోనమః| 16—06—2018; శనివారము| శ్రీశారదాంబికా దయాచంద్రికా| “సాహిత్యము—సౌహిత్యము~58″| ఈ వారంకూడా “తెలుగు చాటువు“లోని, వెన్నెలకంటి జన్నమంత్రి(1360-1420) రచించిన “దేవకీనందన శతకం“నుంచి ఉదహరించబడిన పద్యంగురించి ప్రస్తావన చేసుకుందాం! “మత్తేభ విక్రీడితం” వృత్తంలోవున్న ఆ పద్యం యిది:— “కరినేలింది హుళక్కి, ద్రౌపదకి కోకల్ మెచ్చి ఇచ్చింది ద బ్బర, కాకాసురునిన్...

1

సాహిత్యము-సౌహిత్యము – 57 : అభూతిం అసమృద్ధిం చ సర్వాం నిర్ణుద మే గృహాత్

ఐం శ్రీశారదాపరదేవతాయై నమోనమః| 09—06—2018; శనివారము| శ్రీశారదాంబికా దయాచంద్రికా| “సాహిత్యము—సౌహిత్యము~57″| ఈ వారం మానవజాతియొక్క సామాజికస్థితి-గతులని అమానుషంగా శాసిస్తున్న “దారిద్ర్యం” లేక “పేదరికం” గురించిన విషయాలు సంక్షేపంగా తెలుసుకునే  ప్రయత్నం చేద్దాం! శ్రుతినుంచి ఉద్ధరించబడిన “శ్రీసూక్తమ్ ” లోని, 8వ మంత్రంలో, సాధకుడైన భక్తుడు సర్వసంపదలకి ఆశ్రయస్థానమైన లక్ష్మీదేవితో ఈ...

3

సాహిత్యము-సౌహిత్యము – 56 : నీ చరణాబ్జంబులు నమ్మినాను, జగదీశా! కృష్ణ! భక్తప్రియా

ఐం శ్రీశారదాదేవ్యై నమోనమః| 02—06—2018; శనివారము| శ్రీశారదాంబికా దయాచంద్రికా| “సాహిత్యము—సౌహిత్యము~56″| ఈ వారంకూడా “తెలుగు చాటువు” నుంచి మరొక మాణిక్యాన్ని మన్ననతో ఎన్నికచేద్దాం! 1220~1280 సంవత్సర వ్యవధికి చెందిన “ఆంధ్రమహాభారతం” రచించిన కవిత్రయంలో ఒకరైన తిక్కనసోమయాజిగారి చాటుపద్యంగా ప్రసిద్ధి పొంది, తరతరాలనుంచి తెలుగువారి నోట నానుతున్న భక్తిభావభరితమైన ఒక పద్యం పరిశీలిద్దాం! మత్తేభవిక్రీడితం...