కదంబకం – 5 : Sweet are the uses of adversity

శ్రీశారదా దయా దీప్తిః :—
30—07—2017;  ఆదివారం.కదంబకం—5

ఇక్కడినుంచి “సుమసుందర కదంబకం” శీర్షికని కేవలం “కదంబకం” అనే పేరుతోనే వ్యవహరింౘడం జరుగుతుంది.  అలాగే “శారదా ప్రతిభాన కోవిదులు” అనేశీర్షికని “శారదా సంతతి” గా మార్చడం జరిగింది.ఈ వారంకూడా మరొక భిన్నమైన విషయాన్ని ఈ శీర్షికలో  పరిచయం చేసుకుందాం.విలియం షేక్స్పియర్ ఆంగ్లవాఙ్మయంలో మన సంస్కృతసారస్వతంలోని కాళిదాసువంటి మహాకవి, నాటకకర్త, దార్శనికుడు అని లోకవిదితమైన విషయం. షేక్స్పియరు సుఖాంత, విషాదాంత, చారిత్రక నాటకాలు అన్నీ కలిపి 37 నాటకాలు రచించినట్లు మనకి లభ్యం ఐన గ్రంథాలనిబట్టి తెలుస్తోంది. వీటిలో “As You Like It” గొప్ప సుఖాంతనాటకాలలో ఒకటి. దీనిలో ఫెర్డినాండు అనేపేరుగల ఒక డ్యూక్ తనరాజ్యంనుంచి వెళ్ళగొట్టబడి ఒక అడవిలో తనపరివారంతో (మన భారతంలో ధర్మరాజులాగ) అజ్ఞాతవాసం చేస్తూంటాడు. ధర్మరాజులాగే నీతినియమాలని తప్పక ఆచరించే వ్యక్తి. మృదుస్వభావి. అన్నింటిలోను మంచినిచూసే మానవతామూర్తి. “Sweet are the uses of adversity” అనే జగత్ప్రశస్తిపొందిన గొప్ప ఉపదేశవాక్యం ఈ నాటకంలో ఈయన పలికినదే! “కష్టకాలంవల్ల కలిగే ప్రయోజనాలు మథురమైనవి” అని తాను నిజంగా కష్టంలోవున్న సందర్భంలోనే అనగలిగిన పరిణతమనస్కుడు, ఉదాత్తచరితుడు, ప్రజ్ఞామూర్తి ఐన ఆ ఫెర్డినాండురాజు అదే సమయంలో తాను నివసిస్తూన్న అడవిలోని అందౘందాలని తాత్త్వికకవితా పారవశ్యభావం(philosophically poetic ecstasy)తో యిలా దర్శిస్తాడు.

“…tongues in trees, books in the running brooks, Sermons in stones and good in every thing“.

ఈ ఆంగ్లనాటకాన్ని శ్రీ రాజామంత్రిప్రెగడ భుజంగరాయకవిగారు యథాతథంగా చారుమతీపరిణయం అనే పేరుతో ఆంధ్రీకరించి 1917 వ సంవత్సరంలో ‘చెన్నపురం'(చెన్నై)లో ప్రచురించేరు. వారినాటకంలో ఈ సంభాషణభాగాన్ని వారు మత్తేభం అనే ఛందస్సులో ఇలా తెలిగించేరు.

“పాదపేషు చ సూక్తాని
స్రోతస్సు పుస్తకాని చ |
పాషాణేషు మహాబోధాః
సర్వేషు సాధుదర్శనమ్ ” ||

అంటే రాజుగారి సాత్త్వికానుభవం ప్రకారం అడవిలోని చెట్లు గొప్ప, గొప్ప ఉపదేశవాక్యాలు చెపుతున్నాయట. అక్కడి సెలయేరుల గలగలలు మహాగ్రంథాలై మహోన్నతబోధలు చేస్తున్నాయట. అక్కడి (పర్వత) శిలలు ధర్మకర్తవ్య ఉపన్యాసాలు ప్రసాదిస్తున్నాయట. అంటే రాజుగారికి తనరాజ్యంలోని దర్బారులో తరచు అనుభవానికి వచ్చే మానవసంబంధాలలోని రజోగుణ, తమోగుణమయమైన రాగ-ద్వేషాలు,ఈర్ష్యాసూయలు మొదలైనవి ఇక్కడ అడవిలో మచ్చుకికూడా కనిపింౘలేదు. ఆ పైన దైవనిర్మితమైన సహజ అరణ్య స్వాభావికతలో కేవలమూ సత్వగుణం మాత్రమే ఆయనఅనుభవంలోకివచ్చి సర్వత్ర దివ్యవైభవమే గోచరించింది.

స్వస్తి|| (సశేషం).